Blijburg
Het slotstuk van het IJburg archipelago te Amsterdam
Het slotstuk van het IJburg archipelago te Amsterdam
Ongezonde leefstijlen en leefomgevingen nemen toe. Van overgewicht en stress tot eenzaamheid en een gebrek aan beweging de uitdagingen van onze tijd vragen om een fundamentele heroverweging van hoe we onze steden en leefomgevingen ontwerpen. Te midden van deze ontwikkelingen lijkt één belangrijke vraag vaak vergeten te worden: ontwerpen we eigenlijk nog voor geluk? Wat maakt een plek écht prettig om in te wonen, werken en leven?
Het project Blijburg is een zoektocht naar hoe stedenbouw niet alleen gezond, maar ook vreugdevol kan zijn. Dit betekent het ontwerpen van omgevingen die uitnodigen tot beweging, ontmoeting, natuurbeleving en geluk. Het antwoord op wat ons blij maakt is complex en voor iedereen anders, maar er zijn een aantal fundamentele thema's die geluk en gezondheid stimuleren. Met Blijburg is onderzocht we hoe we plekken kunnen creëren die ons niet alleen gezonder maken, maar ook echt gelukkig.
IJburg is een sleutelgebied in de IJmeer-corridor van de Metropoolregio Amsterdam (MRA), waar de woningtekorten worden aangepakt door middel van stedelijke ontwikkeling. Tegelijkertijd wordt regionale samenwerking bevorderd en een balans gezocht tussen hoogstedelijk wonen en ecologie. Maar de kernvraag blijft: bevorderen deze plekken geluk, en hoe zou dat ontworpen kunnen worden?
01 Natuur
02 Watersport
03 Stedelijkheid
04 Randen
Natuurlijk
Actief
Sociaal
Gezond
Verbonden
Betaalbaar
Een cluster gebouwen met de menselijke schaal is een bewezen sociaal en gezonde woonvorm. De vorming van een soortgelijk cluster doorstaat een aantal thema's die de gezonde stad stimuleren. De basis massa is 65x65m met 5 verdiepingen.
Gezond voedsel: Binnentuin, buiten maten 100x100m
Sportaanleidingen: Doorwaadbaar
Sociaal: Menselijke maat
De woningprijzen in Amsterdam, onder andere IJburg, zijn onbereikbaar voor veel alleenstaanden, senioren, starters en jonge gezinnen. Bij het berekenen van de haalbaarheid voor deze doelgroepen is uitgegaan van de hoogste vierkante meterprijs in IJburg, namelijk circa €6.700 per vierkante meter. Op basis van deze prijs en de gewenste woningtypen binnen deze groepen blijkt dat vraag en aanbod niet op elkaar aansluiten. Om deze mensen een realistische kans te geven op betaalbare huisvesting in de stad, is het noodzakelijk om buiten de gebaande paden te denken. Innovatieve benaderingen en marktvernieuwing zijn nodig. Het delen van functies en ruimtes biedt hierin een veelbelovende oplossing. Dit vergroot niet alleen de kans op betaalbare woningen, maar versterkt ook het gemeenschapsgevoel en bevordert sociale interactie.
Hieronder wordt een globale vergelijking gemaakt met woninggroottes op andere locaties in Amsterdam. Bij het besparen van ruimte is het essentieel dat dit niet ten koste gaat van de privacy en kwaliteit van de woningen.
1-kamer 2-kamers 3-kamers
IJburg 40m2 60m2 80m2
Centrum 30m2 50m2 70m2
Blijburg 25m2 45m2 60m2
Een herdefinieerde gelukkige straat is autovrij, met bodem die groenvoorzieningen ondersteunt en actieve routes voor wandelen en fietsen. Het bevat ontmoetingsplekken, plantmogelijkheden langs de weg en ontworpen natuurlijke zones, die sociale interactie en welzijn bevorderen.
Een herdefinieerd gezond hof combineert bodem als basis voor planten, ruimtes voor sport en spel, ontmoetings- en tuinierplekken, en zorgt voor privacy, wat welzijn en gemeenschap bevordert.
Welke sporten passen bij de gelukkige stad? Activiteiten die inclusiviteit, toegankelijkheid en plezier bevorderen, zoals hardlooproutes, calisthenics-parken en teamsporten. In IJburg en Buiteneiland ligt de focus op watersporten, fietspaden en diverse buitenactiviteiten om fitness in het dagelijks leven te integreren en de gemeenschapsbanden te versterken.
Welke natuur past bij de gelukkige stad? Toegankelijke groene ruimtes die ontspanning, biodiversiteit en verbinding bevorderen, zoals buurtparken en stadsbossen. In IJburg en Buiteneiland ligt de nadruk op wetlands, strandachtige gebieden en inheemse vegetatie om de verbinding met water te versterken en de ecologische veerkracht te verbeteren, wat zowel ecologische als sociale gezondheid bevordert.
De ontwikkeling van een masterplan behandelt verschillende thema’s die een gelukkige en gezonde stad bevorderen. Samen vormen ze het kader voor duurzame ontwikkeling: Contact met natuur, Actieve ruimtes, Sociale ruimtes, Gezond eten en Mobiliteit. De prioriteit wordt gegeven aan langzaam verkeer en het integreren van natuur voor synergie, waarbij het leven de basis vormt van het stedelijke netwerk. Een netwerk van ruimtes verbonden met prominente locaties creëert ruimte voor ontmoeten, praten en verblijven. Gebouwen omlijsten de ruimte, langzaam verkeer stroomt door de blokken en de gevels hebben een kleine korrel. Leven, ruimte, gebouwen—deze specifieke volgorde (Gehl, 2010).
Natuur
Watersport
Onderwaterbos
Menselijke maat
Voedselproductie
Mobiliteitshub
Groen als nuts
Blijburg